Bu haber 587 kere okunmuş. 27/03/2023

Paylaş Tweetle Paylaş Yorum Yap

“İyi biri olmak iyi şeyler hissetmeyi alışkanlık haline getirmektir,” der İngiliz filozof David Hume. Eğer kişiye iyiliği öğretmek istiyorsak, iyiliğin içselleştirilmesine katkı sağlayarak şekillendirmemiz gerekir yaşamını. Küçük yaşlardan itibaren okumaya, sorgulamaya, dinlemeye teşvik etmeli ve bunlara teşvik ederken de, farklı düşüncelere sahip kişilere saygı duymanın erdemini öğretmeliyiz. Hume, bireyin iyi olabilmesi için iyiye maruz kalması gerektiğini söyler, çünkü hissediyorsa, bu şekilde yaşıyor demektir. Kant’a göre iyilik, sonucunda bir beklenti olduğu için yapılırsa iyilik değildir. Burada bahsedilen gündelik ilişkilerdeki iyilikten ziyade, genel geçer ahlakı kapsayan iyilik mefhumudur elbette; bilhassa bu sebepten dolayı da, iyiliğin kişinin doğal ediminin bir parçası olması, iyiliği yalnızca doğru olduğunu düşündüğü için yapması gerektiğini söyler. Sabahattin Ali’nin tarifine uygun bir düşüncedir bahsi geçen; “İyilik demek kimseye kötülüğü dokunmamak değil, kötülük yapacak cevheri içinde taşımamak demektir.” “Elalem ne der?” düşüncesiyle yapılan iyilik de iyilik değildir yani; iyiliğin içselleştirilmesini başaramayan toplumların temel sorunu da böyle doğmaktadır. Samimiyetsiz iyilik, samimiyetsiz kötülüğü doğurur. Yıllar yıllar önce bir hikâye okumuştum aklıma kazınan iliklerime kadar da hissettiğim. Öğrenilen bilgiyi sindirdiyseniz artık o siz olursunuz. Hani gördüğümüz halde ses çıkartmadığımız, göz yumduklarımız “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın, zararı kendine” diye düşündüklerimizin hiç de öyle olmadığını anlatır bu mesel bize: Behlül Dânâ Hazretleri, çarşıda, pazarda halk içinde dolaşırken insanlara nasihat eder, yanlış hareketlerden sakındırmak için onları ikaz ederdi. İkazları bazı insanların damarlarına dokunuyor, gururları inciniyordu. Bir gün, ahaliye, doğru yolu göstermek için söylediği sözlerden rahatsız olanlar, Hârûn Reşîd'e gidip Behlül Dânâ Hazretlerini şikâyet ettiler. Halk "Sultanım, bizim yaptıklarımızın ona ne zararı var? Bizi kendi hâlimize bıraksın. Bizi ikaz edip durmasın. Sonra, her koyun kendi bacağından asılır." dediler. Bu şikâyetler üzerine Hârûn Reşîd, Behlül Dânâ'yı çağırtıp halkın ne istediğini bildirdi. Behlül Dânâ hiç sesini çıkarmadan sarayı terk etti. Birkaç koyun alıp kesti, bacaklarından mahallenin köşe başlarına astı.

Câhil insanlar, hikmetini anlayamadıkları, sırrını çözemedikleri söz ve hareketleri gördüğü birine hemen deli damgası vururlar. Behlül Dânâ'nın bu hareketini de anlayamayan halk gülerek şöyle dedi: "Deliden başka ne beklenir, yaptığı işler hep böyle zaten"

Aradan günler geçtikçe, asılan hayvanlar kokuyor, bundan ise bütün mahalle zarar görüyordu. Bozulan etlerin kokusundan durulmaz hâle gelince, aynı şahıslar, Hârûn Reşîd'e gidip durumu anlattılar: "Yâ Emîrü'l-Mü'minîn! Behlül'ün astığı koyunların kokusundan duramıyoruz. Bizi çok rahatsız ediyor. Şuna söyleyin de, onları astığı yerden kaldırsın!" Hârûn Reşîd, Behlül'ün böyle bir hareketi neden yaptığını merak ediyordu. Hem halkın şikâyetini bildirmek, hem de böyle yapmasının sebebini öğrenmek için Behlül Dânâ'yı saraya çağırttı. Behlül gelince, Hârûn Reşîd sordu:"Yâ Behlül! Mahalleye astığın koyunların kokusundan halk çok rahatsız oluyor. Böyle bir şeyi neden yaptın? "Behlül Dânâ Hazretleri şu cevabı verdi:"Ey mü'minlerin emîri! Ben bir şey yapmadım! Sadece her koyunu kendi bacağından astım. Fakat görülüyor ki, her koyun kendi bacağından asılsa da bütün çevreyi rahatsız ediyor, herkese zarar veriyor. Bir kötünün zararı sadece kendine olmuyor, herkese zarar veriyor. İnsanların bunu anlaması için böyle yaptım. Herhalde anlamışlardır." Rabbim iyilerden eylesin. İyilik iyidir..

Kaynak:https://dusunbil.com/iyilik-kotuluk-uzerine/

AYŞEGÜL AKAY

YAZAR