Bu haber 164 kere okunmuş. 28/06/2022

Paylaş Tweetle Paylaş Yorum Yap

BU YAZI METİN AYDOĞAN’IN KENDİ OLUŞTURDUĞU ARŞİVİNDEN ALINARAK YAYINLANMIŞTIR. "SON VURUŞ; DUMLUPINAR…"

[... Anlaşma (İtilaf) Devletleri, ‘Büyük Taarruza’ hazırlanıldığı gönlerde; 22 Mart 1922’de ateşkes, 4 gün sonra 26 Mart’ta ‘barış’ önerisinde bulundu. Yunanistan öneriyi hemen kabul etti. Bu taktik öneri, ona Kurtuluş Savaşı’nın belki de en sıkıntılı günlerini yaşattı. Öneriler, artık açıkça görülmeye başlayan olası Türk zaferini önlemek amacıyla yapılmıştı. Bu çabaya, Nutuk’ta; “Yunan Ordusu, yeniden ve kesin sonuç verecek bir savaşa sürülemeyeceği” için, “ordumuzu atalete sürükleme, milli hükümete umut vererek bekletme ve orduyla hükümeti gevşetme” girişimi diyecektir... 26 Mart’taki “barış önerisi(!)”yle Sevr, sulandırılarak barış adına yeniden ortaya sürülüyor ve savaştan bıkmış bir halkın barış özlemi, ulusal direnci kırmak için kullanılmak isteniyordu. Nitekim, öneriden hemen sonra, ulusal cephede gözle görülür bir gevşeme eğilimi görülmeye başladı.

Cephe gerisini, “savaşla bu işin içinden çıkamayız, bir uzlaşma yolu bulmalıyız propagandası sarmış” ancak çok daha önemlisi, cephede ‘inanç gücünde bir sarsılma’ ortaya çıkmıştı. “Barış önerisi nasıl kabul edilmez? Bu nasıl olur?” diyen komutanlar vardır. Meclis’te Başkomutanlık yetkilerinin artık uzatılmamasını isteyen güçlü bir muhalefet ortaya çıkmış; bunlar, orduyu başkomutansız bırakan bir karar çıkarmışlardır.

Yatak tedavisi görecek kadar hasta olmasına karşın, kalkıp Meclis’e geldi, kuşku ve eleştirilere doyurucu yanıtlar verdi; duygulu ama kararlı bir konuşmayla milletvekillerini ikna etti. Cephedeki hemen tüm karargahlara giderek, her rütbeden komutanla görüştü.

“Barış önerisi bir oyundur, önerinin kendisi, Yunanlılar’a karşı zafer kazanacağımızın kanıtıdır; bundan kimsenin kuşkusu olmasın” diyordu...

 İnandırıcı görüşmelerden başka, daha etkili bir uygulamada bulundu ve taktik bir karşı öneri hazırladı. Öneride, ateşkes kabul ediliyor, ancak Misakı Milli sınırları içinde işgal edilmiş tüm topraklardan çıkılması isteniyordu. Boşaltma işlemine hemen başlanmalı ve dört ay içinde tamamlanmalıydı...

Öneri, doğal olarak kabul edilmedi, cephedeki ve cephe gerisindeki herkes, barış önerilerinin kabul edilmemesinin yarattığı tepki nedeniyle daha direngen bir tutum içine girdi. İngiliz diplomat kurnazlığı(!) geri tepmiş; Anlaşma Devletleri’nin, İstanbul Hükümeti’yle birlikte Ankara’ya karşı düzenlediği ‘yok edici girişim ve çalışmaların yeni bir evresi’, milli mücadeleye güç veren bir gelişmeye dönüştürülmüştü...] Kaynak; “Mustafa Kemal ve Kurtuluş Savaşı” METİN AYDOĞAN

NOT: Metin Aydoğan öğretmenimizin anısına saygıyla..

FATMA ZEHRA KÖSELEY

.......