Facebook
Twitter
Google+
RSS
- Anasayfa
- Kubilay S. Öztürk
Körfez, Çevre ve İklim
Körfez, Çevre ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Çalıştayı
DeÄŸerli dostlar, Güre’deki Adrina Termal Otel’de gerçekleÅŸecek olan “Körfez Çevre ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Çalıştayı” sonucunda, bölgemiz için çok önemli kararlar alınması ve her biri artık acil hale gelmiÅŸ olan yatırım projelerinin açıklanması bekleniyor.
Bu toplantının bir arka planı var elbette. Edremit Körfezi’ne kıyı ilçelerimizin yıllardır önemli çevre sorunları yaÅŸadığı herkesin malumu. Maalesef uzun yıllara dayanan, birikmiÅŸ sorunlar bunlar. Vaktiyle, Körfez’de küçük yerel yönetimler varken, imkanlar sınırlıyken büyük altyapı yatırımları gerçekleÅŸtirilemedi. Balıkesir, BüyükÅŸehir olduktan sonra da Körfez’in birikmiÅŸ sorunlarına hızlı ama basit bir çözümün pek mümkün olmadığı görüldü. Plansız kentleÅŸmenin getirip dayattığı ve zamanla devasa boyutlara ulaÅŸan sorunlar söz konusuydu artık.
DoÄŸa harikası bir “yeryüzü cenneti” olan Körfez bölgesine, özellikle yaz sezonunda yoÄŸun talep var. Neredeyse son 60 yıldır, bu taleplere yetiÅŸmek için kıyılarımızda yazlık konutlar inÅŸa ediliyor. Zamanla “mevsimlik” ihtiyaçlara göre inÅŸa edilmiÅŸ yüzbinlerce yazlıktan oluÅŸan bir bina stokuyla doldu sahillerimiz. Pek çok ilçemizde, eski geleneksel kentsel yerleÅŸim ile sahil yerleÅŸimleri birbirlerinden çok farklı nitelikte geliÅŸmeler gösterdiler. Nedense, yıllardır bu durum “normal” karşılandı. Konutlar artarken, ona paralel olarak artması gereken tesisler ihmal edildi. 2019 sonu verilerine göre, toplam 329.079 kiÅŸi yaşıyor Balıkesir’in Ege Denizi kıyısındaki ilçelerinde ve Havran’da. Halbuki yazın bu bölgenin nüfusu 2 milyon kiÅŸiye kadar çıkıyor. Arada kıyas kabul etmez bir nüfus farkı olduÄŸu ortada.
Bu durumda, altyapı eksikliklerinin yarattığı sorunlar hemen kendini ortaya koyuyor. Bunlardan en önemlisi de arıtma tesislerinin durumu oluyor. Hem kapasite ve hem de kabiliyet açısından mevcut arıtma tesisleri yetersiz kalıyor. Bunların hızla, yaz nüfusuna hitap edecek seviyeye getirilmesi gerekiyor. Öte yandan, özellikli bir “hassas su alanı” olan Körfez’e uygun ve yönetmeliklerde açıkça belirlendiÄŸi ÅŸekilde, mevcut tesislerin Ä°leri Arıtma Tesisi’ne dönüÅŸtürülmeleri ve yeni inÅŸa edilecek olanların da bu ÅŸekilde yapılmaları gerekiyor. Ancak, Körfez kirliliÄŸinin yegane çözümü, arıtma tesisleri yapmak deÄŸil. Kanalizasyon hatları, kolektör hatları, yaÄŸmur suyu deÅŸarj hatlarıyla kanalizasyonun karışma sorunu, proje hataları gibi sorunlar da söz konusu bölgemizde. Ayrıca kamuya ait olmayan, dolayısıyla denetimi BASKÄ° tarafından yapılamayan yüzlerce özel arıtma tesisleri de var. Bunların da, kapasite ve kabiliyetlerini artırmak ve en önemlisi de denetlemek gerekiyor.
Önemli bir diÄŸer sorun ise derelerimizin durumu. Derelerimiz çok kirli. Pek çok sıvı ve katı atığı taşıyan kanallara dönüÅŸmüÅŸ durumdalar ve bunları Körfez’e kadar taşıyorlar. Bu duruma bir son vermek gerekiyor. Eski vahÅŸi çöp depolama alanlarından derelere karışan kirlilik var. Tarımda kullanılan kimyasal zehirler, kaçak kanalizasyon deÅŸarjları var. Tavuk çiftlikleri ve besi çiftliklerinin atıkları, zeytin-konserve-prina fabrikalarının çıktıları, kanalizasyonu olmayan kırsal mahallelerin her türlü evsel atığı, küçük sanayi sitelerinin çıktıları, piknik yeri ve kamplardan boÅŸaltılan kirleticiler ile madenlerin tesirleri var. Derelerimizi bütün bunlardan korumak için gerekli tedbirler alınmadan, Körfez’deki kirlilik sorununu düzeltmek mümkün deÄŸil.
Üstelik bütün bu hususlar, görev olarak ayrı ayrı kurum ve kuruluÅŸlara paylaÅŸtırılmış durumda. Bu kurumların hepsini bir araya getirip, buluÅŸturup, konuÅŸturmadan çözüm üretmek ise pek mümkün deÄŸil. Çözüme, bilim insanlarını ve sivil toplum kuruluÅŸlarını ilave etmek de zaruri. Takdir edersiniz ki, bütün bu tarafları toplamak önemli bir çaba gerektiriyor. Bu Çalıştay, iÅŸte bu nedenle de çok önemli. Çünkü konuya dahil olan tüm tarafları, karar alma pozisyonundakileri, icrayı gerçekleÅŸtirecek kuruluÅŸları, hizmeti talep eden vatandaşın temsilcilerini ilk defa bir araya getiriyor. Bunun altını çizmek lazım.
Peki bu nasıl mümkün oldu? Hiç uzatmadan, kestirmeden söylemek gerekirse, bunu sivil toplum kuruluÅŸları saÄŸladı. Onlara çok ÅŸey borçluyuz. Önce bu konuda bir kamuoyu yarattılar. Åžikayet edip oturmakla çözüm saÄŸlanamayacağını gördükleri için dilekçe haklarını kullanarak, basın açıklamaları yaparak, savcılıklara suç duyurularında bulunarak, davalar açarak Körfez’in sorunlarına herkesin dikkatini çektiler. Sivil toplum adına konuya müdahale ettiler. Sonra, "Daha Geç Olmadan Edremit Körfezini Kurtaralım" baÅŸlığıyla 15.000’i aÅŸan büyük imza kampanyalarıyla, Körfez’in kirlilik sorunlarını ve çözüm önerilerini mülki amirlerin ve belediyelerin önüne getirdiler. Baskı grubu oluÅŸturdular. Yöneticilerin de konunun aciliyetini kavramaları ve çözüme istekli olmaları sonucunda, bu günlere kadar gelindi. Burada özellikle, Balıkesir BüyükÅŸehir Belediyesi BaÅŸkanı Yücel Yılmaz’ın katkılarını ve yapıcı desteÄŸini zikretmek gerekiyor. Åžimdi artık herkes gayet farkında ki, sınırsızca kirletmeye bugün “dur” demezsek, yarın temizlemek çok daha maliyetli olacak. Üstelik yılların birikimi olan bu sorunlara, bugün artık Kürsel Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi’nin dayattığı faktörler de ekleniyor. O nedenle, gün bugündür ve acilen müdahale de zorunludur.
Balıkesir Kent Konseyi öncülüÄŸünde, her biri konusunda uzman olan bilim insanları, yerel yönetimler, mülki amirler, BüyükÅŸehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi, BASKÄ° Genel MüdürlüÄŸü, DSÄ° 25. Bölge MüdürlüÄŸü, Çevre ve Åžehircilik Ä°l MüdürlüÄŸü, SaÄŸlık Ä°l MüdürlüÄŸü ve sivil toplumun temsilcileri, hep birlikte sorunları masaya yatıracak ve çözüm önerilerini, projelerini, yapılacak ve yapılması gereken çalışmaları gözden geçirecekler bu Çalıştay’da.. ÇeÅŸitli baÅŸlıklar altında oturumlar yapılacak ve raporlar hazırlanacak. VatandaÅŸların yıllardır beklediÄŸi çözümler için açıklamalar yapılacağını ve geleceÄŸe dair hep beraber umutlu olunmasını saÄŸlayacak bir yaklaşımın sergileneceÄŸini de biliyoruz. Kıyılarımızda ve sahillerimizde gerçekleÅŸtirilmekte olan yatırımların, denizimizi temizleyecek yatırımlarla birlikte, daha da anlam kazanacağının farkındayız.
Çözüm yaratmak için, öncelikle sorunları konuÅŸmak gerek. Fakat amaç konuÅŸmak, umut vermek ve sonra da dağılmak deÄŸil elbette. Bu Çalıştay’dan sonra, Körfez’in en azından 50 yıllık geleceÄŸini belirlemesi gereken bir “Master Plan” hazırlığı da ÅŸart. Bilim insanlarının desteÄŸiyle hazırlanacak böyle bir plan, tüm seçilmiÅŸ ve atanmış yöneticilerimizin, belediyelerimizin ve kurumların ortak yol haritası olmak zorunda. Åžeffaf, katılımcı ve kamuoyu denetimine açık bir yol haritası..
Unutmayalım deniz kirlendikçe, sadece turizm sektörü ve konut sektörü olumsuz etkilenmiyor. Ä°nsan kalitesi de düÅŸüyor. Yetersiz ekonomik faaliyet, sahillerimizde olumsuz geliÅŸmelere, meÅŸru olmayan iÅŸlere de yol açıyor. Dirlik ve düzen de kalmıyor. Çevreden baÅŸlayarak, tüm bu kirlenmelere çözüm bulmak elbette mümkün. Yapılacak Çalıştay’ı bunun için bir fırsata çevirmemiz gerekiyor.
KUBÄ°LAY S. ÖZTÜRK
